RTV Oost, 25 mei 2024 – Almelo krijgt mogelijk meer grootschalige huisvestingslocaties voor arbeidsmigranten. Dat zegt de verantwoordelijke wethouder tegen Oost Nieuws. “Naast een reeds geplande locatie, komt er minimaal nog één, en misschien nog wel meer.” Punt van aandacht; niet iedereen is even meewerkend…
Volgens wethouder Jan Martin van Rees, portefeuillehouder van wonen en vergunningverlening, zijn arbeidsmigranten een essentieel onderdeel van de bedrijven in Almelo. “Ook deze mensen zoeken naar plekken om te wonen. Sommige arbeidsmigranten krijgen een vast contract en huren of kopen een huis. Dat zijn niet de mensen die problemen veroorzaken.”
Grip op illegale bewoning
De wethouder stelt dat er problemen ontstaan doordat er te veel mensen in een huis wonen. “Als gemeente hebben we het bestemmingsplan ‘Parapluherziening wonen’. We willen hiermee regelen dat je kamerbewoning alleen maar toestaat via een vergunning en hopen hiermee grip te krijgen op illegale bewoning.”
Zo mogen er bijvoorbeeld maximaal vier mensen in een huis wonen, mag er binnen een straal van 75 meter geen andere kamerbewoning zijn en moet er voldoende parkeergelegenheid zijn. Bovendien moet er 24 uur per dag iemand van de verhuurder bereikbaar zijn voor eventuele klachten.
Huisjesmelkers
Bewoners uit het Nieuwstraatkwartier in Almelo kampen al jaren met de gevolgen van huisjesmelkers die woningen opkopen. Buurtbewoner Robert van der Kolk: “We krijgen geregeld briefjes van investeerders door de brievenbus met de vraag of we onze huizen willen verkopen. Alleen al in de Rohofstraat zijn de laatste jaren zo’n tien huizen opgekocht door huisjesmelkers die er arbeidsmigranten huisvesten.”
Denk je echt dat ze er hier allemaal uitgaan? Dat gaat niet gebeuren.
Bewoners Nieuwstraatkwartier Almelo
Ondanks de strengere regels rondom kamerverhuur wordt er volgens een andere buurtbewoner, die anoniem wil blijven, nog altijd veel onderverhuurd. “Er zitten er vaak te veel in een huis met te kleine kamertjes.” Er is volgens de bewoners in het Nieuwstraatkwartier wel degelijk kamerverhuur binnen een straal van 75 meter. “En 24 uur per dag iemand van de verhuurder bereikbaar? Dat is bij ons niet bekend. Als er echt wat is, bellen we de politie.”
De bereikbaarheid van de verhuurder is volgens wethouder Van Rees alleen bedoeld voor de gemeente. “We kunnen niet zomaar iemands nummer aan buurtbewoners geven.” Van Rees kent de precieze situatie in de Rohofstraat niet. “Maar als hier sprake is van meer kamerverhuur dan de regelgeving toelaat, dan kom je in de illegaliteit terecht en hebben wij een grond tot handhaving.”
Pandbrigade
De gemeente kan dit bijvoorbeeld doen met de Pandbrigade. “Een handhavingsinstrument dat in deze collegeperiode is opgezet en bedoeld is om illegale kamerverhuur aan te pakken.”
Op 1 januari 2023 is de gemeente Almelo gestart met de opzet van de Pandbrigade. Het doel is om de leefbaarheid in de Almelose wijken te verbeteren. De Pandbrigade richt zich op toezicht en handhaving op overlastgevende situaties, spookbewoning en illegale kamerverhuur.
In 2023 kreeg de gemeente Almelo 103 overlastmeldingen. Hoeveel meldingen betrekking hadden op arbeidsmigranten is niet bekend. De Pandbrigade deed 102 controles en er volgden 70 hercontroles. Daarvan werd in 40 gevallen geen overtreding (meer) geconstateerd.
In totaal werden er 81 waarschuwingsbrieven verzonden. Dat leidde tot twee verbeurdverklaringen en één invorderingsbrief. Er werden twintig overtredingen beëindigd.
Per 1 januari 2024 moeten alle gemeenten een meldpunt Wet goed verhuurderschap hebben. Ook Almelo heeft zo’n meldpunt. Huurders of woningzoekenden kunnen hier terecht met vragen of klachten over het gedrag van hun verhuurder. Hoeveel meldingen er tot nu toe in Almelo zijn gedaan is niet bekend.
Hoewel de gemeente Almelo met de Pandbrigade kan handhaven op grond van de kamerbewoningregels, zijn het volgens Van Rees vaak juridisch ingewikkelde zaken. “In Nederland is eigendom een groot goed. Dat luistert nauw.” Hij benadrukt dat het bij verhuur niet altijd mis hoeft te gaan. “Als iemand een huis koopt en dat verhuurt aan bijvoorbeeld een Pools stel dat hier voor een langere periode verblijft, dan hoeft er niet zoveel aan de hand te zijn.”
Het probleem zit volgens de wethouder vooral in de huisvesting van short stay arbeidsmigranten. “Dat zijn arbeidsmigranten die hier tot zes maanden verblijven. Deze vorm van huisvesting zorgt vooral in de wijken voor problemen.”
Volgens de wethouder is daarvoor dan ook een groter instrument nodig. Het toewerken naar grootschalige huisvesting. “Dat hebben we in de woonvisie van 2021 al geconstateerd. We hopen hiermee te zorgen voor waardige huisvesting, het beperken van vervoersbewegingen en we willen bedrijven helpen om arbeidsplekken op te vullen.”
Huisvesting voor honderden arbeiders
Uitzendbureau Timing deed eind december 2023 een aanvraag voor de realisatie van een grootschalige huisvestingslocatie voor arbeidsmigranten aan de Plesmanweg in Almelo, voorheen het hoofdkantoor van Asito. In het pand zouden zo’n 600 arbeidsmigranten kunnen wonen.
Van Rees: “We wilden de grootschalige huisvesting eerst zelf regelen. We hadden daarvoor al een aantal locaties op het oog die we via aanbesteding door partijen wilden laten exploiteren. Maar voordat we zover waren, kwam Timing bij ons met de vraag of ze aan de Plesmanweg grootschalige huisvesting konden realiseren. Daar wilden we graag aan meewerken.”
Landelijk huisvest Timing ongeveer tweeduizend arbeidsmigranten. Zo laat Paul Haarhuis, commercieel directeur van Timing, weten. “In de regio Oost zijn dat er circa 250.” De arbeidsmigranten die voor Timing in Almelo werken, wonen daar nu niet allemaal. “Ze wonen ook in andere steden of worden net over de grens gehuisvest.” Dat komt volgens Haarhuis door het feit dat er geen beschikbare woonlocaties zijn.
Haarhuis ziet eenzelfde tendens bij de bedrijven die Timing bedient. “Zij hebben zelf huizen gekocht om arbeidsmigranten te huisvesten. Nooit met de intentie om huisjesmelker te worden. Bedrijven zijn dit soort initiatieven begonnen omdat ze hun bedrijf wilden laten draaien. Als er geen mogelijkheden tot huisvesting zijn, ga je op zoek naar andere opties.”
In het hoofdlijnenakkoord dat op 16 mei 2024 door de fracties van PVV, VVD, NSC en BBB werd gepresenteerd en als basis dient voor een verdere formatie, staat over arbeidsmigratie het volgende:
Dat het bevorderd wordt dat medeoverheden (provincies en gemeenten, red) meer ruimte laten voor huisvesting op het eigen terrein van de werkgever
Volgens wethouder Van Rees is bij deze stap voorzichtigheid geboden. “Op het moment dat je slaapplaatsen gaat realiseren bij bedrijven waar arbeidsmigranten werken, ligt er een extra opgave om te controleren of die mensen niet worden uitgebuit. Met grootschalige huisvesting heb je meer controle en is iemand bijvoorbeeld niet meteen zijn huis kwijt als er geen werk meer is. Je kunt dan regelen dat ze nog even kunnen blijven zodat ze niet op straat belanden. Daar moet je met dit soort constructies mee oppassen.”
Woningen komen vrij
Het plan in Almelo moet oplossing bieden aan de verdeeldheid van arbeidsmigranten in de stad. Een van de voorwaarden voor het verlenen van de vergunning is dat de arbeidsmigranten in Almelo werkzaam zijn en daar nu ook al wonen. De woonruimte die ze achterlaten komt daarmee weer op de reguliere woningmarkt.
De beoogde zeshonderd arbeidsmigranten hoeven volgens Paul Haarhuis niet allemaal uitzendkrachten van Timing te zijn. “Om de gemeente te helpen in de huisvestingsproblematiek hebben we ook andere uitzendbureaus en bedrijven in Almelo bevraagd. Of ze woningen in Almelo hebben, maar ook of ze bereid zijn die woningen op te geven als Timing huisvesting kan regelen.”
Niet meewerkend
Haarhuis merkt dat niet iedereen even meewerkend is. “Daardoor is het heel moeilijk om echt zicht te krijgen op het aantal arbeidsmigranten en de plekken waar ze wonen. Inmiddels hebben we concreet vijftien huizen, maar er zijn er nog veel meer.”
Volgens de directeur van Timing heeft ook de gemeente hierin een belangrijke rol. “Zij moeten beoordelen welk type bewoning ze in Almelo willen, hoe ze handhaven en welke sancties ze opleggen als bewoning niet volgens de regels is.”
Wethouder van Rees benadrukt dat het vrijkomen van de woningen een belangrijk onderdeel is van het verlenen van een vergunning. “We willen voorkomen dat we door grootschalige huisvesting een aanzuigende werking hebben. Bij de vergunningverlening kijken we of er voldoende huizen vrijkomen voor zelfbewoning. Anders lossen we niks op.”
Er is volgens de wethouder echter veel aan gelegen. “Het belang is groot. Het is goed om te kijken of we kunnen samenwerken met het uitzendbureau.” De gemeente zou volgens de wethouder onder andere een goed gesprek kunnen voeren met bedrijfsdirecteuren. “Dan gaat het vooral om de ethiek.”
Meerdere locaties
Als het aan de wethouder ligt, wordt de Plesmanweg niet de enige grootschalige huisvestingslocatie in Almelo. “Onze inschatting is dat we rond de 1200 tot 2000 arbeidsmigranten hebben in Almelo. Wil je de huisvestingsproblemen oplossen, dan zul je veel woonplekken moeten realiseren. Wij zijn op dit moment aan het kijken naar een aantal andere locaties waar dit ook moet gebeuren. Ik ga ervan uit dat er naast de Plesmanweg minimaal nog één, en misschien wel meer plekken moeten zijn waar dit kan.”
Welke locaties dat zijn, kan Van Rees nog niet zeggen. Maar hij wil het bij voorkeur spreiden over de stad. “Op het moment dat we daar meer duidelijkheid over hebben, gaan we dat aanbesteden”
De bewoners van het Nieuwstraatkwartier zijn niet meteen enthousiast over de plannen voor grootschalige huisvesting: “Je verplaatst het probleem alleen maar. Denk je echt dat ze er hier allemaal uitgaan? Dat gaat niet gebeuren. En mocht dat wel zo zijn, dan worden de huizen wel weer opgevuld met wat anders.”
Dorpscoöperatie Aadorp overvallenLees hier verder (origineel bericht)
In een eerder artikel dat verscheen bij Oost, vertelt Bram Reinders, voorzitter van Dorpscoöperatie Aadorp dat hij ontstemd is over de gang van zaken rondom de vergunningsaanvraag voor de Plesmanweg.
Hij is overvallen door een telefoontje van de wethouder en vindt het onacceptabel dat de gemeente een participatiebeleid heeft vastgesteld dat niet van toepassing lijkt te zijn op de situatie in Aadorp.
Wethouder van Aadorp
Wethouder Van Rees reageert daarop: "Ik ben dorpswethouder van Aadorp en zit regelmatig met deze mensen aan tafel. We hebben een wijkregisseur die daar ook elke week rondloopt. Er zijn allerlei vormen van overleg. Ik snap niet dat er gezegd wordt dat er geen overleg mogelijk is. Dat is er namelijk wel degelijk."
De communicatie over dit plan is volgens de wethouder op een juiste manier verlopen. "De initiatiefnemer doet bij ons een verzoek. Zolang wij als college geen beslissing hebben genomen over dat verzoek, gaan we daar niet met andere mensen over praten. Ik heb de heer Reinders gezegd dat ik zou bellen als er wat zou zijn. Dat heb ik gedaan."
"Bovendien", zo zegt de wethouder: "We praten hier over grondgebied en industriegebied in Almelo. Het ligt niet in Aadorp, het grenst aan Aadorp. Maar het grenst aan veel meer. Zo grenst het bijvoorbeeld ook aan Indië."
Over het participatiebeleid zegt Van Rees het volgende: "Dat traject ligt bij de initiatiefnemer. Dat zijn nou eenmaal de bestaande structuren en dat is helemaal volgens de regels van de nieuwe Omgevingswet. Wij moeten als gemeente controleren of dat participatietraject op een goede manier is doorlopen. Maar in de basis ligt het bij Timing."