Column – NRC, 19 april 2024 – De economie loopt tegen grenzen aan, ziet Marike Stellinga, maar hoe kies je wat wel en wat niet?
We hebben te veel economie voor één Nederland. Als we meer handen hadden, meer ruimte en meer huizen, dan zouden we meer produceren dan we nu doen. Maar we lopen op allerlei fronten tegen grenzen aan. De wegen, de treinen en het stroomnet zitten vol. Tegelijk stoten we te veel stikstof uit en moet onze uitstoot van broeikasgassen omlaag. Wie moet inschikken en wie mag zich breed maken? Het is dé vraag voor een nieuw kabinet.
We lopen tegen grenzen aan. Nederland ontkomt niet aan de vraag, zegt hoogleraar Jeroen Hinloopen, tevens onderdirecteur van het Centraal Planbureau, voor welke sectoren we ruimte maken. Inzetten op bedrijvigheid die relatief weinig beslag legt op de openbare ruimte is verstandig. Denk: dienstverlening. „Het is aan de politiek om te kiezen. Maar hou er rekening mee dat er sterke economische krachten zijn die sectoren groot hebben gemaakt. We zijn een rivierdelta aan zee en daarom een natuurlijke plek voor distributie. We hebben vruchtbare grond en werden mede daarom een grote agrarische exporteur.”
Een nieuw kabinet moet kiezen. Niet alles kan, overal hoor je het economische adviseurs (CPB, DNB, IMF) zeggen. Maar hoe doe je dat? Politieke partijen hebben hun voorkeuren: de een kiest eerder voor boeren dan Tata, de ander eerder voor woningen dan slachterijen.
De rekenaars van het Planbureau voor de Leefomgeving maakten verschillende scenario’s voor Nederlanden in 2050: alle klimaatneutraal, met andere politieke smaken. Een natuurland, een multinational-land, een land waar regio’s veel bepalen. Steeds werden Schiphol en de agrarische sector kleiner. Iets moet inschikken.
Lees hier verder (origineel bericht)
