DNB bulletin, 8 februari 2024 – De groei van de beroepsbevolking neemt de komende decennia fors af. Om die uitdaging het hoofd te bieden moet niet alleen worden gekeken naar het verhogen van het arbeidsaanbod, maar ook naar manieren om de arbeidsvraag te verminderen en om vraag en aanbod beter op elkaar te laten aansluiten. Dat blijkt uit een nieuwe DNB Analyse. Een breed maatschappelijk debat is nodig om in elk van deze oplossingsrichtingen stappen te kunnen zetten.
Arbeid is en blijft schaars
Ondanks de economische tegenwind in 2023 blijft de Nederlandse arbeidsmarkt krap, met nog steeds meer vacatures dan werklozen(Verwijst naar een externe site). Ook in de toekomst blijft arbeid schaars: het CPB verwacht(Verwijst naar een externe site) dat tussen 2026 en 2040 de groei van het arbeidsaanbod vrijwel nihil is. Een stagnerende groei van het arbeidsaanbod zet een rem op economische groei, zet de houdbaarheid van de sociale voorzieningen onder druk en heeft gevolgen voor onze brede welvaart. Publieke dienstverlening boet bijvoorbeeld aan kwaliteit in of wordt minder toegankelijk. Bovendien worden verdelingsvraagstukken lastiger als onze nationale koek minder hard groeit.
Wat moet er nu gebeuren?
De economie komt dus in ander vaarwater terecht. Niet banen maar mensen worden schaars. Ook is duidelijk dat er geen wondermiddel bestaat om in deze veranderende omstandigheden de groei van onze economie en welvaart op peil te houden. Onze berekeningen laten bijvoorbeeld zien dat het niet realistisch is dit te willen bereiken met enkel een hogere productiviteit of een hoger arbeidsaanbod. Daarom moet naar alle oplossingsrichtingen worden gekeken die bij arbeidsmarktkrapte een rol spelen, waaronder het verminderen van de arbeidsvraag en het verbeteren van de aansluiting tussen vraag en aanbod (zie figuur ⤵️). Dit vereist een verbreding van de maatschappelijke discussie, waarbij lastige vragen op tafel kunnen komen. Op welke activiteiten willen wij ons als Nederland bijvoorbeeld richten in een toekomst waarin arbeid schaarser is? En helpt de bestaande wet- en regelgeving die op dit moment het arbeidsaanbod, de arbeidsvraag en de aansluiting tussen beide beïnvloedt om deze toekomst mogelijk te maken?
Met een debat tussen alle betrokkenen (overheid, werkgevers en werknemers) kunnen we tot een gemeenschappelijk beeld komen van de omvang van de maatschappelijke uitdaging en de mogelijke oplossingsrichtingen. Zonder een dergelijke aanpak, is het alternatief dat de economie zich weliswaar vanzelf aanpast aan de nieuwe realiteit, maar dat dit in de praktijk lang duurt en tot maatschappelijk onwenselijke uitkomsten kan leiden.
dnb-analyse-arbeidsmarktkrapte-het-nieuwe-normaal-1Download
Lees hier verder (origineel bericht)
