Op 3 maart stond in De Limburger een opiniestuk van Frank van Gool over arbeidsmigranten. Ongegeneerd pleitte hij ervoor dat de provincie Limburg gemeenten zou moeten aansporen om op meer locaties huisvesting voor arbeidsmigranten toe te staan. Dat hij daar – als baas van uitzendbureau Otto Work Force en Kafra Housing – garen bij spint, vermeldde hij niet.
Van Gool stelde ook dat hij de zorg in Nederland een dienst bewijst door Filipijnse verpleegkundigen naar Nederland te halen. Verder beweerde hij dat – door de inzet van arbeidsmigranten – de schappen in de supermarkt niet leeg raken en de pakketjes bezorgd kunnen blijven worden. Maar toch, zo constateerde hij, borrelen telkens weer onlustgevoelens op over wat hij noemt de ‘internationale werknemers’ en hij wijt dat vooral aan problemen met de huisvesting van deze arbeidskrachten.
Allereerst de import van verpleegkundigen uit de Filipijnen en andere Aziatische landen. Deze schijnoplossing brengt de zorg alleen maar verder in de problemen en vergroot op termijn juist het personeelstekort. Dat tekort wordt in belangrijke mate veroorzaakt door slechte arbeidsvoorwaarden (laag loon, hoge werkdruk). Die worden alleen maar slechter door goedkope arbeidsmigranten uit de Filipijnen in te schakelen, die niet mee zullen strijden voor betere arbeidsvoorwaarden, want dan lopen ze het risico op ontslag en verlies van huisvesting.
Op dit moment wordt voldoende zorgpersoneel opgeleid in Nederland, maar helaas haken veel van die mensen, ruim 40 procent, na zo’n half jaar af, juist vanwege de slechte werkvoorwaarden. De komst van collega’s uit verre landen met een andere cultuur zal er in de praktijk vaker toe leiden dat nog meer Nederlandse verpleegkundigen de zorg verlaten, omdat zij zich verweesd zullen voelen in hun ‘eigen’ zieken- of verpleeghuis.
In Nederland staan nog steeds te veel mensen tegen hun zin werkloos aan de kant. Als de arbeidsvoorwaarden aanmerkelijk verbeteren, zijn veel Nederlanders best bereid om werk te doen dat nu nog gedaan wordt door arbeidsmigranten. En als we stoppen met het bouwen van de door velen vervloekte ‘blokkendozen’, distributiecentra die zich vooral richten op het buitenland, komen er heel veel mensen beschikbaar die wél noodzakelijke arbeid (in de bouw, in het openbaar vervoer, bij de politie) kunnen verrichten. En als we minder arbeidsmigranten aantrekken, ontstaat er ruimte om meer huizen te bouwen, in plaats van verblijfsgebouwen voor arbeidsmigranten.
Prognoses van de provincie wijzen er op dat – zonder regulering – de bevolking van Horst aan de Maas over zo’n zes tot zeven jaar voor een kwart zal bestaan uit arbeidsmigranten. Burgers maken terecht bezwaar tegen deze onbalans in de bevolkingsopbouw.
Er is niets tegen het inschakelen van arbeidsmigranten als voor het noodzakelijke werk geen Nederlanders te vinden zijn. Maar het zou goed zijn als we de instroom en inzet van arbeidsmigranten beter gaan reguleren. Daar wijzen ook de Adviesraad Migratie en de Arbeidsinspectie op. Als we de arbeidsvoorwaarden en huisvestingsomstandigheden van arbeidsmigranten aanzienlijk verbeteren – en op z’n minst op het niveau brengen van hun Nederlandse collega’s – zullen we zien dat heel veel werkgevers (vanwege hogere kosten) ineens niet meer zullen kiezen voor arbeidsmigranten.
Ondernemers als Van Gool zijn dan wel hun win-winmodel kwijt. Dan is het niet meer ‘massa is kassa’, maar ‘massa is basta’. Van Gool kan wel vóór de plannen van de commissie Roemer zijn als het hem uitkomt, maar het scheiden van werk en huisvesting ziet hij natuurlijk niet zitten, want met zijn uitzendbureau Otto Work Force en Kafra Housing, biedt hij in de praktijk beide.
Paul Geurts.
Paul Geurts is voorzitter van de Werkgroep Huisvesting Arbeidsmigranten Horst aan de Maas