Geachte leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal,
Na vijfentwintig jaar inzet van arbeidsmigranten is er inmiddels een onhoudbare situatie ontstaan in ons land. Bedrijven zijn verslaafd geraakt aan goedkope arbeid, mogelijk gemaakt door vrijwel ongelimiteerde arbeidsmigratie voor laaggeschoolde functies. Door de financiële prikkels van het systeem rondom arbeidsmigratie zijn de gevolgen soms ernstig, wat inmiddels pijnlijk zichtbaar is geworden. Alom uitgebuite arbeidsmigranten, slechte huisvesting, fatale arbeidsongevallen, daklozen en veel overlast. Dit systeem, met te veel verliezers, is Nederland onwaardig. Het kan en moet anders. Zoals ook de Onderzoeksraad voor de Veiligheid heeft geadviseerd, zien wij meer vaste aanstellingen voor arbeidsmigranten als een van de belangrijkste oplossingen om de veelheid aan problemen die het huidige systeem van arbeidsmigratie met zich meebrengt tegen te gaan.
We zetten hieronder de meest relevante feiten voor u op een rij:
Grootschalige short stay huisvesting blokkeert integratie en doorstroming naar een vaste aanstelling van arbeidsmigranten
- Doordat woon- en werkcontracten gekoppeld zijn, verliezen arbeidsmigranten hun huisvesting zodra ze niet meer voor het uitzendbureau werken. Dit belemmert in grote mate het aanvaarden van een aanstelling direct bij de het inlenende bedrijf. Het is immers uitermate lastig om betaalbare zelfstandige woonruimte te vinden.
- Wie in een short stay woont, moet vaak na korte tijd verplicht verhuizen. Er is dus weinig binding met de omgeving mogelijk.
- Short stay is een onzeker systeem voor arbeidsmigranten: je kunt makkelijk ontslagen worden en bent dan alles kwijt (huisvesting en verzekering). Arbeidsmigranten hebben onder deze onzekere omstandigheden geen ruimte om te werken aan een goede integratie in Nederland.
Grootschalige short stay huisvesting blokkeert een goede BRP-registratie
- Veel gemeenten werpen barrières op om te voorkomen dat arbeidsmigranten die tijdelijk in een short stay-locatie verblijven zich in de BRP inschrijven. Grootschalige short stay huisvestingslocaties en een betere registratie van arbeidsmigranten staan dus op gespannen voet met elkaar.
Keurmerken zoals SNF en SNA worden te veel door de branche gestuurd
- Er is een grote discrepantie tussen de normen die deze keurmerken opstellen, en de situatie in de praktijk.
- Doordat de belangrijkste keurmerken branchegedreven zijn, wordt er te weinig corrigerend en sanctionerend opgetreden tegen partijen die zich niet correct gedragen.
Ondanks de vele arbeidsmigranten die jaarlijks naar Nederland komen, blijven de tekorten op de arbeidsmarkt bestaan
- Er is een grote mismatch tussen waar we in Nederland behoefte aan hebben (technici, zorgpersoneel) en de grote instroom van laaggeschoold personeel (productiewerk, logistiek) door middel van arbeidsmigratie.
Onze oplossingsrichtingen
Minder flexibele arbeid
- Nederland is Europees koploper als het gaat om het percentage flexcontracten in de arbeidsmarkt. Ons land is hierin ernstig doorgeschoten. Daarom is voor veel branches een 80/20 regel absolute noodzaak. Dat houdt in: 80% vaste aanstellingen en maximaal 20% flexibele contracten. Dit zal zorgen voor betere arbeidsomstandigheden, minder daklozen, gemotiveerder personeel, een kleinere instroom en minder behoefte aan huisvesting.
Bouwen aan duurzame huisvesting
- De Wet goed verhuurderschap schrijft een scheiding voor van woon- en werkcontracten, maar in de praktijk komt hier te weinig van terecht. Zoals hierboven beschreven is dit nadelig voor arbeidsmigranten en de Nederlandse maatschappij. Het bouwen van huisvesting waar mensen wel mogen wonen in plaats van enkel kort verblijven, is hard nodig. Om integratie te bevorderen is het gemengd inzetten (studenten, arbeidsmigranten, spoedzoekers) van deze huisvesting absolute noodzaak.
Onafhankelijke keurmerken
- Bestaande keurmerken voor de uitzend- en huisvestingsbranche dienen zo snel mogelijk onafhankelijk te worden van de organisaties waarop ze toezien. Alleen op die manier kan gewaarborgd worden dat het toezicht correct wordt uitgevoerd.
Bovenstaande maatregelen zullen ontegenzeggelijk een dempend effect hebben op de onstuimige wildgroei in de uitzendbranche. We zijn ervan overtuigd dat het beter onder controle krijgen van arbeidsmigratie een zeer positief effect heeft op de Nederlandse maatschappij als geheel.
Stichting Bewonersbelangen Arbeidsmigratie