‘Stop uitzendbureaus die de ontslagwet misbruiken bij arbeidsmigranten’

AD, 30 mei 2024 – Opinie Petra Bolster, FNV – De Arbeidsinspectie liet onlangs weten dat een aantal uitzendbureaus de ontslagwet heeft misbruikt tegen arbeidsmigranten voor eigen gewin. De minister moet snel maatregelen nemen

Petra Bolster-Damen is lid van het dagelijks bestuur van de FNV.

Als FNV stellen we al jarenlang dat onder arbeidsmigratie een aantal zeer onfrisse verdienmodellen zit; wanbetaling en huisvesting zijn al wel bekend. Maar afgelopen vrijdag hebben we een nieuw dieptepunt bereikt. De Arbeidsinspectie heeft vastgesteld dat een aantal uitzendbureaus de ontslagwet heeft misbruikt voor financieel gewin.

Geld binnenharken over de rug van de groep mensen die door werkgevers steevast wordt aangeduid als ‘onmisbaar’. Voor eigenaren en bedrijven zijn ze onmisbaar om hun hebzucht te stillen, zodat ze hun producten en diensten kunnen aanbieden voor een prijs die zonder die uitbuiting onmogelijk is. Voor mij zijn ze onmisbaar, omdat arbeidsmigranten even veel waard zijn als ieder ander en houd ook even in gedachten hoe veel zij bijdragen aan de Nederlandse economie. De arbeidsinspectie kwam tot de conclusie dat meerdere uitzendbureaus arbeidsmigranten ontslaan en ze daarvan vervolgens niet op de hoogte stellen, zodat ze niet in beroep gaan. Het doel: arbeidsmigranten hun recht laten verliezen op huisvesting, maar ook op opgebouwd vakantiegeld en achterstallig loon, want bij ontslag op staande voet ontstaat er een vordering op die werknemer.

Arbeidsmi­gran­ten worden opzette­lijk misleid en beroofd van hun rechten

En die vordering omvat toevallig altijd al het geld waar de werknemer recht op had. Kassa. Omdat die werknemer ‘verwijtbaar werkloos’ is, verliest-ie daarmee ook het recht op WW. Want bij ontslag op staande voet heb je je als werknemer ernstig misdragen. Maar vervolgens blijkt dat deze mensen voor hetzelfde uitzendbureau direct opnieuw aan het werk gaan. Hoezo misdragen? Arbeidsmigranten worden opzettelijk misleid en hierdoor beroofd van de rechten die ze hebben opgebouwd. Ik heb er werkelijk geen woorden meer voor.

Dit misbruik van arbeidsmigranten is niet incidenteel, maar ingebakken in al die verwerpelijke verdienmodellen. Het is tegelijk ook een dikke vinger naar de rechtsstaat. In ons land hebben we in duizenden cao’s arbeidsvoorwaarden, arbeidsomstandigheden, arbeidsverhoudingen en arbeidsinhoud met elkaar afgesproken. Die zijn omgeven met democratisch tot stand gekomen wet- en regelgeving. Daarvan structureel misbruik maken, zegt genoeg over de wil van werkgevers om zich aan die wet- en regelgeving te houden. Het gedrag van deze ondernemers kenschetst zich niet alleen door grote minachting voor de betrokken werknemers, maar dus ook voor onze rechtsstaat. De FNV wil dat deze praktijken worden gestopt en ook strafbaar worden gesteld.

De bedrijven en de (feitelijk) bestuurders van deze uitzendbureaus moeten hier ook rechtswege verantwoording voor afleggen. Alleen regels van het ontslagrecht aanscherpen lost het probleem niet op, gelet op het voortdurende misbruik. De minister kan artikel 12 van de Waadi (wet die werknemers beschermt tegen uitbuiting door malafide uitzendbureaus) aan te grijpen om zo snelle regelgeving bij Algemene Maatregel van Bestuur in te stellen. Ik roep de minister dan ook op dat te doen.

Het kabinet moet deze route onmogelijk maken en alle maatregelen uitvoeren die Emiel Roemer al noemde in zijn rapport. Politici zouden hier onmiddellijk mee aan de slag moeten, zeker als zij hun eigen werk serieus nemen.