BNNVARA, 14 januari 2024 – Zembla onderzoekt de positie van goedkope arbeidsmigranten in Nederland. Niet alleen blijkt die precair, hun aanwezigheid zorgt ook nog eens vaak voor onrust in de gemeentes waarin ze worden gehuisvest. Hoe kan het dat een systeem standhoudt dat uitbuiting combineert met maatschappelijke onrust? Welke belangen spelen een rol?
Het onderzoek begint in het Brabantse Boxtel, waar ontstemde burgers en gemeentebestuur lijnrecht tegenover elkaar staan. De komst van honderden arbeidsmigranten zou ontwrichtend werken, aldus bewoners. Terwijl het burgerprotest steeds hoger oploopt, verlegt Zembla de blik ook naar de arbeidsmigranten zelf: zij blijken een paar wijken verderop onder dubieuze omstandigheden te wonen en werken, maar durven zich daarover nauwelijks uit te spreken. Het lukt uiteindelijk toch om hun verhaal van dichtbij op te tekenen door mee te lopen met een spreekuur voor dakloze arbeidsmigranten.
De onvrede in Boxtel is geen uitzondering, maar staat symbool voor de situatie in tal van Nederlandse gemeentes. Het huidige systeem, waarin uitbuiting gepaard gaat met toenemende druk op de samenleving, kent weinig voorstanders. Kenners pleiten dan ook voor een ingrijpende politieke koerswijziging.