Column door Ewa van Rooij – Niepokulczycka – Het is december, en terwijl Nederland zich opmaakt voor een warme, knusse kerst, voelt het voor veel Poolse arbeidsmigranten anders. Voor hen is Kerst vaak geen tijd van rust en bezinning, maar van keuzes maken. Ga je naar huis, naar je familie, waar de kersttafel wacht, beladen met pierogi en barszcz? Of blijf je hier, in een kil vakantiehuisje, waar de geur van versgebakken appeltaart alleen uit de televisie komt?
Wie besluit naar huis te gaan, stapt niet alleen in een auto, bus of vliegtuig, maar ook in een achtbaan van emoties. Het weerzien met familie brengt vreugde, maar ook druk. Want na maanden van hard werken in een Nederlands distributiecentrum of op de bouw, wordt van je verwacht dat je met meer thuiskomt dan alleen verhalen. Cadeaus, een dikke envelop voor je ouders, misschien zelfs een nieuwe jas voor je neefje. Het is een balansact: laten zien dat het harde werken loont, zonder dat het voelt alsof je wordt gereduceerd tot een wandelende portemonnee.
Toch is het niet altijd makkelijker om te blijven. Voor de achterblijvers is kerst een echo van wat thuis had kunnen zijn. Sommigen proberen er iets van te maken, koken traditionele gerechten, bellen urenlang met familie via een schokkerige verbinding. Maar de eenzaamheid kruipt onvermijdelijk naar binnen. Er is geen kantoorfeest, geen uitgebreide kerstbrunch met vrienden. Alleen de wetenschap dat je geld spaart door niet naar huis te gaan, moet de bittere nasmaak verzachten.
En dan is er de terugkeer. Wie naar Polen gaat, keert vaak weer terug naar Nederland met een mengelmoes van gevoelens. Het afscheid doet pijn, maar er is ook opluchting: de verwachtingen van thuis liggen weer achter je. Terug naar de anonimiteit van het werk, waar je niemand hoeft uit te leggen waarom je nog steeds in een caravan slaapt terwijl anderen een huis hebben.
Voor Poolse arbeidsmigranten is Kerst geen sprookje van vrede op aarde, maar een delicate dans tussen verplichtingen en verlangens. Er is geen ruimte voor uitrusten en gewoon genieten van Kerst. Dit is rennen van A naar B, en uitgeput – mentaal en fysiek – terug aan de productielijn. Want alles moet meer en sneller. “Merry Xmas” is iets wat met jaren verbleekt en hen als een vaas voorbijgaat.
Ondanks deze sobere gedachten wil ik mijn lezer een fijne, liefdevolle en rustgevende Kerst wensen en het allerbeste voor 2025. Een jaar met weer uitdagingen, maar ook een jaar waarin wij, deels door onszelf, een positieve verandering in ons leven kunnen maken! Na zdrowie! – Proost!
Pozdrawiam Ewa