Distributiecentra en vleesverwerkende industrie ook niet. Luister maar.
Follow The Money, 25 maart 2024 – Wethouder Martijn Balster van Den Haag staat het water aan de lippen. Zijn stad kan de problematiek rond arbeidsmigranten niet meer aan. Ze zitten noodgedwongen in overvolle en verwaarloosde woningen, worden uitgebuit door werkgevers en verblijven niet zelden op straat in wijken waar de leefbaarheid toch al te wensen overlaat. Balster vindt dat werkgevers wel de lusten maar niet de lasten van de arbeidsmigratie hebben. Hij roept op tot onconventionele maatregelen. De glastuinbouw in het Westland, waar veel arbeidsmigranten werken, is volgens hem ‘op deze manier niet houdbaar’.
“Het is tijd dat we het Duits voorbeeld volgen en een uitzend verbod invoeren in bepaalde sectoren. Werkgevers zijn niet blij als een uitzet verbod nu al wordt ingevoerd. Eerst maar even wat andere maatregelen dus. Daar zie je de lobby aan het werk, de lobby is heel sterk.
Twee zaken zijn fundamenteel fout, één dat wij eigenlijk helemaal geen zicht hebben op de uitzendbranche en twéé dat er eigenlijk helemaal geen spelregels zijn voor de uitzendbranche.
Daar hoort ook bij dat als je migranten van ver haalt dat je ze op een fatsoenlijke manier huisvest als we dat niet fundamenteel regelen en dat betekent al dat al bij de opening van een distributiecentrum bijvoorbeeld er sprake moet zijn van adequate huisvest. En als je dat niet geregeld hebt dan zou je wat mij betreft ook niet moeten kunnen vestigen.
Den Haag heeft nu de hakken in het zand gezet en hebben jullie volgens mij heel ongebruikelijk in bestuurlijk Nederland een zienswijze ingediend. Dus eigenlijk in de rol van Burger een zienswijze ingediend op het plan om dat distributiecentrum te bouwen waarbij jullie zeggen er is geen plek voor 800 arbeidsmigranten te huisvesten.
Het uitgangspunt is geen bed, dan ook geen business. Je kunt het niet omdraaien, je kunt niet eerst de werkgelegenheid organiseren, het distributiecentrum neerzetten en dan pas gaan nadenken over de gevolgen die het heeft voor de werknemers.
Laagwaardige arbeid waar eigenlijk heel weinig belasting inkomsten op komen maar die wel onevenredig het onderwijs, gezondheidszorg en de infrastructuur belasten moeten we dat nog wel blijven doen? Dus slachthuizen, distributiecentra en glastuinbouw dat is een interessante steen in de vijver. De staatscommissie demografie zegt eigenlijk hetzelfde en de minister van Gennep hoorde ik het ook zeggen. We moeten echt nadenken over wat voor economie willen we zijn en sectoren die voor 90% drijven op goedkope arbeidskrachten en voor het grootste deel exporteren, wil je dat in Nederland nog op deze manier organiseren met al het leed van dien? Voor de migranten om wie het gaat die in hele benarde posities terecht komen bij tijd en wijlen maar ook voor hun buren.
Dus de tuinders gaan naar elders, ik denk dat we er niet aan ontkomen. Als we het op deze manier organiseren gaat het fout, en dat is echt een ramp in slow motion.
Wat wel echt ontbreekt is de registratie. Waar werkgevers wat mij betreft een veel zwaardere verantwoordelijkheid in moeten dragen dan arbeidsmigranten. Op dit moment hebben wij eigenlijk geen zicht op wie waar woont en wie waar werkt. De werkgever krijgt iemand in dienst al dan niet via een uitzendbureau en die zou er wat mij betreft echt zorg voor moeten dragen voor de registratie in de basisregistratie van personen en dat we werkgevers ook op die verantwoordelijkheid kunnen aanspreken.
Wat wij heel regelmatig zien is dat de mensen eigenlijk onder valse voorwendselen of al in een heel kwetsbare positie in het land van herkomst toch worden gerekruteerd om naar Nederland te komen om aan het werk te gaan, vrij snel ook weer aan de kant worden gezet en daarmee in isolement geraken.
Wat is nou het meest schokkende voorbeeld wat u zelf heeft gezien waarvan u dacht van dit kan echt niet. Nou dat zijn er echt heel, heel veel. Wat daar allemaal wel niet aan menselijk leed achter schuil gaat… Ik vind dat echt eh ja, dat dat kan gewoon echt niet meer. Het is de ook in Polen Roemenië of Bulgarije de onderkant van de arbeidsmarkt die dan denkt weet je wat, we gaan het maar in Nederland proberen. Dat is het nare aan de situatie, het zijn
soms hele kwetsbare mensen die worden geworven onder valse voorwendselen en dan blijkbaar in de hoop van een werkgever of uitzender om daar toch nog wat aan te kunnen verdienen. Zo bizar is het maar mensen die toch ook dan heel vaak weer uitvallen en om wat voor reden dan ook en soms ook uit schaamte niet meer teruggaan.
Het loopt ons over de schoenen, wij kunnen dit op deze manier niet meer handelen. Wij kunnen niet garanderen dat mensen fatsoenlijk aan het werk zijn en fatsoenlijk wonen. Wij zullen moeten sturen op het aandeel goedkope arbeidskrachten in onze economie want dat is doorgeschoten.
Glastuinbouw, maak je borst maar nat. Vleesverwerkende industrie en distributiecentra, maak je borst maar nat want jullie moeten gaan veranderen en misschien wel net zoals de boeren minder vee moeten gaan houden. We zijn verslaafd aan goedkope arbeid en dat kan niet zo doorgaan als dat zo ten koste gaat van kwetsbare arbeidsmigranten, maar ook hun buren. Laat ik dat ook nog eens benadrukken want de mensen komen vaak in toch al heel kwetsbare wijken terecht en dat dat zet druk op de leefbaarheid, dat zet druk op de sociale cohesie en dat kan tot op zekere hoogte maar in een aantal wijken is die grens echt gepasseerd.”